Khi tập luyện Thể Thao Mỗi Ngày, đặc biệt là trong các bài tập cường độ cao, chúng ta thường cảm thấy mỏi cơ hoặc có cảm giác “rát” cơ bắp. Một trong những nguyên nhân chính dẫn đến hiện tượng này là axit lactic, một sản phẩm phụ được tạo ra trong quá trình chuyển hóa năng lượng. Vậy, axit lactic là gì, nó ảnh hưởng thế nào đến cơ thể, và làm sao để giảm thiểu tác động của nó? Hãy cùng tìm hiểu trong bài viết dưới đây.
Axit Lactic Là Gì?
Axit lactic (C₃H₆O₃) là một hợp chất hóa học được sản xuất trong cơ thể khi tế bào cơ không nhận đủ oxy để chuyển hóa glucose thành năng lượng thông qua quá trình gọi là glycolysis. Glycolysis là quá trình chuyển hóa đường (glucose) thành năng lượng dưới dạng ATP (adenosine triphosphate), và khi oxy không đủ để thực hiện chuyển hóa hoàn chỉnh, cơ thể sẽ chuyển sang quá trình chuyển hóa yếm khí, tạo ra axit lactic.
Axit lactic được sản sinh nhanh chóng trong cơ bắp khi chúng phải làm việc ở cường độ cao mà không có đủ oxy. Chính vì vậy, bạn sẽ cảm nhận được sự mệt mỏi hoặc cảm giác “rát” cơ khi tập luyện với cường độ cao hoặc khi cơ thể chưa thể cung cấp đủ oxy để phục hồi nhanh chóng.
Quá Trình Tạo Ra Axit Lactic Trong Cơ Bắp
Khi bạn tập luyện ở cường độ cao, cơ thể cần một lượng năng lượng lớn và nhanh chóng để duy trì hoạt động. Trong trường hợp này, cơ thể sẽ chuyển sang hệ thống tạo năng lượng yếm khí, tức là không có sự tham gia của oxy. Quá trình này bắt đầu khi cơ bắp cần năng lượng nhưng không có đủ oxy để tạo ATP qua chu trình hô hấp tế bào bình thường. Thay vào đó, glucose trong cơ thể được chuyển hóa thành axit lactic qua quá trình glycolysis.
Quá trình này diễn ra như sau:
- Glucose được phân giải trong tế bào cơ để tạo năng lượng (ATP).
- Khi không có đủ oxy, một phần của quá trình này chuyển sang tạo ra axit lactic thay vì hoàn tất qua chu trình Krebs và chuỗi hô hấp tế bào (yêu cầu oxy).
- Axit lactic sau đó tích tụ trong cơ bắp, gây cảm giác mỏi và đau nhức.
Tác Dụng Của Axit Lactic
Cảm Giác Mỏi Cơ
Một trong những tác dụng rõ ràng nhất của axit lactic là cảm giác mỏi cơ sau khi tập luyện. Khi axit lactic tích tụ trong cơ bắp, nó có thể làm giảm khả năng co cơ, khiến cơ bắp cảm thấy yếu đi và gây ra sự khó chịu. Mặc dù axit lactic không phải là nguyên nhân trực tiếp gây đau cơ (chứng đau cơ thường xảy ra sau 24-48 giờ), nó góp phần tạo ra cảm giác rát và mỏi trong lúc luyện tập.
Cải Thiện Sức Bền Và Tăng Cường Khả Năng Chịu Đựng Của Cơ Thể
Mặc dù axit lactic thường bị cho là nguyên nhân gây mỏi cơ, nó thực ra là một phần của quá trình chuyển hóa năng lượng cần thiết cho các hoạt động cường độ cao. Thực tế, cơ thể có thể thích nghi với sự tích tụ axit lactic theo thời gian. Các vận động viên luyện tập để làm tăng khả năng xử lý và loại bỏ axit lactic nhanh chóng, từ đó cải thiện sức bền và hiệu suất trong những bài tập kéo dài hoặc cường độ cao.
Ảnh Hưởng Đến Hệ Thần Kinh
Khi axit lactic tích tụ trong cơ thể, nó có thể ảnh hưởng đến khả năng gửi tín hiệu thần kinh tới các cơ, khiến bạn cảm thấy mệt mỏi và giảm động lực. Điều này có thể làm giảm khả năng duy trì các hoạt động thể thao trong một thời gian dài, đặc biệt là trong những bài tập đòi hỏi sức mạnh và độ bền.
Kết Luận
Axit lactic trong cơ bắp là một sản phẩm phụ tự nhiên của quá trình chuyển hóa năng lượng, đặc biệt trong các hoạt động thể thao cường độ cao. Mặc dù sự tích tụ của axit lactic có thể gây ra cảm giác mỏi và khó chịu, nhưng nó không phải là nguyên nhân duy nhất dẫn đến đau cơ sau khi tập luyện. Bằng cách luyện tập đều đặn, giãn cơ hợp lý, bổ sung nước và dinh dưỡng đầy đủ, bạn có thể giảm thiểu tác động của axit lactic và cải thiện khả năng chịu đựng trong các bài tập thể thao.
Bài viết liên quan
Cơ Core Là Gì?
Cooldown Là Gì?
Định Nghĩa Pace Trong Chạy Bộ